2016-07-22 18:14:42
Jak wyglądało polskie prawo przed II Wojną Światową?
Dzisiaj dla odmiany nie o bieżących uregulowaniach prawnych, lecz nieco o historii. Konkretnie o historii polskiego prawa karnego na przykładzie tzw. “Kodeksu Makarewicza” z 1932 roku. Jego lektura pozwala zrozumieć, w jakim kierunku zaszły zmiany w polskim ustawodawstwie z zakresu prawa karnego i choć dzisiaj należy go traktować jedynie jako ciekawostkę o walorze historycznym, to stanowi interesującą lekturę nie tylko dla teoretyków i praktyków prawa.
Ówczesny Kodeks Karny uważany był za wybitny, stworzony przez Komisję Kodyfikacyjną, której członkiem był m. in. Juliusz Makarewicz i to od jego nazwiska wzięło się określenie “Kodeks Makarewicza”. Spisany został w sposób klarowny i przejrzysty, dzięki czemu był zrozumiały dla każdego. Z uwagi na okres, w jakim został stworzony, cechuje się wyraźnym nagromadzeniem treści związanych z działaniami wojennymi i ochroną terytorialną Państwa Polskiego.
Jedna z zasadniczych różnic w porównaniu do obecnego Kodeksu Karnego, to katalog kar wskazany w Kodeksie z 1932 roku. Zgodnie z art. 37 tego Kodeksu, karami były: kara śmierci, więzienie, areszt i grzywna. Kara więzienia mogła zostać orzeczona w granicach od 6 miesięcy do lat 15 albo dożywotnio. Karę śmierci przewidziano za najcięższe przestępstwa: zamach na niepodległość Państwa Polskiego (art. 93 § 1), zamach na Prezydenta (art. 94 § 1), udział w działaniach wojennych przeciwko Państwu Polskiemu (art. 101 § 2), podjęcie działań zbrojnych przeciwko Państwu Polskiemu (art. 102), zabójstwo (art. 225 § 1). Wykonywano ją przez powieszenie.
Jako ciekawostkę należy wskazać, że przestępstwem według Kodeksu Makarewicza było m. in.: otworzenie cudzej korespondencji (art. 253), zawarcie umowy oddającej losowi rozstrzygnięcie pytania, która strona ma odebrać sobie życie (art. 229), spędzenie płodu przez kobietę (art. 231, z wyjątkami wskazanymi w art. 233). Niektóre z przestępstw uregulowanych w Kodeksie z 1932 roku nie przystają już do dzisiejszych czasów, jednak należy pamiętać, że kodeks pochodzi z zupełnie innej epoki. Przykładowo, zabójstwo kogoś w pojedynku podlegało już tylko karze do lat 5 (art. 238 § 1).
Cały akt jest dostępny na stronie internetowej Sejmu – http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19320600571.
Powrót