Blog

2019-01-22 21:32:27

Kiedy można handlować w niedziele wolne od handlu?

W związku z tym, że dzisiaj Sąd Rejonowy w Żarach, w sprawie w której reprezentowałem obwinionego, wydał wyrok uniewinniający dotyczący handlu w niedzielę, chciałbym przedstawić pokrótce zapisy ustawowe przewidujące wyjątki od zakazu handlu w niedziele. Jest to z pewnością interesujący temat.

Wyjątki, kiedy zakaz handlu nie obowiązuje, przewiduje art. 7 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, zgodnie z którym zakaz ten nie obowiązuje:

1) na stacjach paliw płynnych;

2) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;

3) w aptekach i punktach aptecznych;

4) w zakładach leczniczych dla zwierząt;

5) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;

6) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;

7) w placówkach pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106 i 138);

8) w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 209 i 1566);

9) w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;

10) w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;

11) w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;

12) w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;

13) w placówkach handlowych na dworcach w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2136 i 2371), w portach i przystaniach morskich w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz.U. z 2017 r. poz. 1933) oraz w portach i przystaniach w rozumieniu ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2128) - w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;

14) w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb z burty, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami;

15)  w placówkach handlowych w portach lotniczych w rozumieniu ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz.U. z 2017 r. poz. 959 i 1089 oraz z 2018 r. poz. 138);

16) w strefach wolnocłowych;

17) w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;

18) na terenie jednostek penitencjarnych;

19) w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;

20) w sklepach internetowych i na platformach internetowych;

21) w przypadku handlu towarami z automatów;

22) w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2017 r. poz. 149 i 60);

23) w hurtowniach farmaceutycznych;

24) w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego - w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;

25) w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;

26) w zakładach pogrzebowych;

27) w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;

28) w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;

29) w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;

30) na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;

31) w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 30, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;

32) w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.

Wracając jednak do dzisiejszego wyroku, chciałbym odnieść się przede wszystkim do punktu 6 wyżej przytoczonego artykułu. Mianowicie podczas wielu kontroli zdarza się, że kontrolerzy Państwowej Inspekcji Pracy w ogóle nie analizują kwestii przeważającej działalności w placówce handlowej. Tymczasem, jak wskazano w tym punkcie, jeżeli przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych, wówczas zakaz handlu nie obowiązuje. Taka sytuacja miała miejsce również w sprawie, w której reprezentowałem Klienta i w której w dniu dzisiejszym zapadł wyrok uniewinniający. Dzięki ukazaniu struktury sprzedaży oraz dokumentów wskazujących na klasyfikację PKD dotyczącą przeważającej działalności, wykazaliśmy, iż przeważająca działalność placówki to właśnie działalność, o której mowa w punkcie 6, a więc zakaz handlu nie obowiązuje. Zwróciłem uwagę również na najnowszą uchwałę Sądu Najwyższego, zgodnie z którą " przeważająca działalność”, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni (Dz.U. z 2018 r., poz. 305), to działalność dotycząca handlu łącznie prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych, jak i taka działalność, która za swój przedmiot ma tylko jeden ze wskazanych w tym przepisie asortyment" (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2018 r., sygn. akt:I KZP 13/18). 

Podsumowując, przed przyjęciem mandatu wystawionego przez Państwową Inspekcję Pracy warto wcześniej przeanalizować, czy na pewno nie zachodzi przesłanka wyłączająca zakazu handlu. Niestety, póki ustawa jest jeszcze tak "świeża" i pojawia się tak wiele wątpliwości interpretacyjnych, także kontrolerzy Państwowej Inspekcji Pracy nie zawsze słusznie dążą do ukarania w związku z prowadzeniem handlu lub czynnosci związanych z handlem, czego najlepszym przykładem jest dzisiejszy wyrok.