2022-08-08 15:17:01
Kim jest oskarżyciel posiłkowy i jak nim zostać?
Jeżeli pokrzywdzony przestępstwem chce mieć pełną kontrolę nad sprawą na etapie sądowym, powinien występować w roli oskarżyciela posiłkowego. Co to oznacza i jak to zrobić?
Należy zacząć od tego, że rola pokrzywdzonego w postępowaniu karnym rozpoczyna się przeważnie od złożenia przez niego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub też ujawnieniu osoby pokrzywdzonego na skutek działań podjętych przez organy ścigania. Pokrzywdzony w toku postępowania przygotowawczego (czyli na etapie przedsądowym) ma możliwość czynnego brania udziału w postępowaniu, np. poprzez wgląd w akta sprawy lub składanie wniosków dowodowych. Może być też reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, czyli na przykład adwokata.
Inaczej sprawa wygląda w momencie, gdy kierowany jest akt oskarżenia do Sądu. Wówczas pokrzywdzony oczywiście dalej zachowuje status pokrzywdzonego, ale by móc brać czynny udział w procesie karnym, musi wstąpić w rolę oskarżyciela posiłkowego. Oskarżyciel posiłkowy działa obok prokuratora jako oskarżyciela publicznego. W praktyce coraz częściej zdarza się, że prokurator jako oskarżyciel publiczny nie bierze czynnego udziału w rozprawach. Dlatego w celu właściwego zadbania o interes pokrzywdzonego, tak ważne jest, by występował on w roli oskarżyciela posiłkowego.
Oskarżyciel posiłkowy jest stroną postępowania, co oznacza, że ma m. in. prawo składać wnioski dowodowe, zadawać pytania świadkom i oskarżonemu, wnosić o zasądzenie obowiązku naprawienia szkody, czy też złożyć apelację od wyroku. Pokrzywdzony niewystępujący w roli oskarżyciela posiłkowego niestety tych uprawnień nie posiada.
Co istotne, oskarżyciel posiłkowy może również na etapie sądowym być reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, czyli skorzystać z profesjonalnej pomocy adwokata i wnosić o zasądzenie od sprawcy kosztów tytułem zastępstwa adwokackiego. Adwokat reprezentujący oskarżyciela posiłkowego może brać czynny udział w postępowaniu karnym, tak jak obrońca oskarżonego, dzięki czemu zapewniona jest równowaga stron.
By zostać oskarżycielem posiłkowym, pokrzywdzony powinien najpóźniej w momencie rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej, złożyć oświadczenie o woli występowania w tym charakterze. Czyli tak naprawdę najlepiej takie oświadczenie złożyć na piśmie do Sądu jeszcze przed terminem rozprawy. Pokrzywdzony powinien być powiadomiony o skierowaniu do Sądu aktu oskarżenia i otrzymanie takiego pisma jest właściwym momentem na podjęcie reakcji.
Instytucja oskarżyciela posiłkowego została unormowana w w art. 53 - 58 Kodeksu Postępowania Karnego.
Czy warto występować w roli oskarżyciela posiłkowego? Z pewnością tak! Często pokrzywdzeni po wydaniu wyroku są z niego niezadowoleni, ale jeżeli nie występowali w charakterze oskarżyciela posiłkowego, nie mogą nawet złożyć apelacji. Ważne jest również to, że dzięki czynnemu udziałowi w sprawie, oskarżyciel posiłkowy ma pełną kontrolę nad przebiegiem postępowania. Dodatkowo może korzystać z pomocy adwokata, który w jego imieniu może brać czynny udział w sprawie. Jeżeli pokrzywdzeni nie chcą więc, by sprawa w sądzie toczyła się praktycznie poza nimi, warto skorzystać z możliwości prawnej złożenia wniosku o występowanie jako oskarżyciel posiłkowy.
Powrót