2016-12-09 18:05:19
Rzecznik Praw Obywatelskich nie pomoże przy umorzeniu postępowania - nowa uchwała Sądu Najwyższego
Niejeden z nas znalazł się, znajduje się albo – czego oczywiście nie życzę – znajdzie się w sytuacji, w której będzie występował w charakterze pokrzywdzonego. W uchwale z dnia 29 listopada 2016 r. Sąd Najwyższy wypowiedział się odnośnie niezwykle istotnej kwestii, jaką jest możliwość złożenia kasacji przez Rzecznika Praw Obywatelskich w sytuacji prawomocnego umorzenia postępowania w fazie in rem.
By jak najprościej przedstawić zagadnienie, nad jakim zastanawiał się Sąd Najwyższy, posłużę się przykładem. Załóżmy więc, że Jan Kowalski po powrocie do domu zauważył, że drzwi do jego mieszkania są otwarte, a z mieszkania zginęły wartościowe przedmioty. Zawiadomił Policję. Niestety, nie udało się wykryć sprawców. Z uwagi na niewykrycie sprawcy przestępstwa, umorzono postępowanie przygotowawcze. Jan Kowalski nie zgodził się z tym postanowieniem i złożył zażalenie do Sądu. Sąd utrzymał w mocy postanowienie umarzające, nie znajdując podstaw do jego uchylenia.
W powyższej sytuacji Janowi Kowalskiemu nie służy już środek odwoławczy, ale art. 521 Kodeksu postępowania karnego stanowi, że “Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny, a także Rzecznik Praw Obywatelskich może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie”. Czy zatem postanowienie Sądu utrzymujące w mocy postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego jest prawomocnym orzeczeniem sądu kończącym postępowaniem i przysługuje od niego kasacja? Do tej pory kwestię tę rozstrzygano różnie. Wątpliwości te wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 29 listopada 2016 r., sygn. akt: I KZP 6/16.
Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli postępowanie przygotowawcze znajdowało się w fazie in rem (a więc nie było prowadzone przeciwko konkretnemu sprawcy, tj. w fazie in personam, a jedynie w odniesieniu do określonego zdarzenia), to w sytuacji opisanej powyżej na przykładzie Jana Kowalskiego, brak jest możliwości złożenia kasacji nawet przez Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego. Zdaniem Sądu Najwyższego, orzeczenie Sądu utrzymujące w mocy postanowienie o umorzeniu postępowania w fazie in rem nie jest prawomocnym orzeczeniem sądu kończącym postępowanie, a tym samym nie spełnia wymogów przewidzianych w art. 521 Kodeksu Postępowania karnego umożliwiającego złożenie kasacji.
Z orzeczeniem Sądu Najwyższego można zapoznać się pod adresem: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20KZP%206-16.pdf
Powrót